Niemal każdy z nas spotkał się z informacjami na temat celiakii, jednak często okazuje się, że pytani o konkrety jesteśmy bezradni. Dlatego warto zadać sobie pytanie, jak rozpoznać tę chorobę, czy można jej zapobiec i jak powinna wyglądać dieta osoby chorej.
Mówiąc o celiakii nie sposób nie wspomnieć o glutenie, czyli białku, z którym mamy do czynienia w czterech podstawowych zbożach - życie, jęczmieniu, owsie i pszenicy. Oczywiście gluten nie zawsze przyjmuje taką samą postać, dlatego w każdym zbożu ma swoją specyficzną formę. To właśnie gluten sprawia, że pieczywo zachwyca smakiem, jest bardziej puszyste i odporne na wysychanie. Nie da się ukryć, że jego obecność wzbudza zadowolenie. Jednak w pewnych sytuacjach gluten może być niezwykle niebezpieczny.
Czy można zapobiec celiakii?
Mówiąc o celiakii, nie należy zapominać, że mamy do czynienia z chorobą uwarunkowaną genetycznie. Nie da się jednak ukryć, że często odpowiedzialna za nią jest niewłaściwa dieta małego dziecka. Dlatego kluczowe wydaje się przestrzeganie przez rodziców wytycznych dotyczących wprowadzania nowych produktów do diety niemowlęcia. Zalecenia Instytutu Matki i Dziecka mówią, że przez pierwsze 10 miesięcy życia dziecko nie powinno mieć żadnego kontaktu z glutenem. Dopiero potem można go wprowadzać, ale nawet wtedy należy to robić stopniowo. Badania potwierdzają, że zbytni pośpiech w tym zakresie może wpłynąć na pojawienie się objawów celiakii.
Jak rozpoznać pierwsze symptomy choroby?
Wśród objawów charakterystycznych dla dzieci, które borykają się z problemem celiakii, najczęściej wymienia się: niedobór masy ciała, wychudzony wygląd, zmniejszony apetyt, obecność tłuszczowych stolców, wzdęty brzuszek oraz skłonność do apatii i rozdrażnienia. Spowodowane są one trudnościami w przyswajaniu składników odżywczych. Tłuszcze są wydalane pomimo ich niestrawności, a niestrawione węglowodany ulegają fermentacji, co powoduje, że brzuch wydaje się wzdęty.
Ponadto organizm dziecka nie jest prawidłowo zaopatrywany w energię i składniki odżywcze, a to przyczynia się do utraty wagi. Wbrew temu, co sądzi wiele osób, celiakia nie jest chorobą, która dotyka tylko małe dzieci. Może ona wystąpić również w wieku dorosłym. Często jej przyczyną jest silny stres, który pojawia się m.in. przed operacjami, zmianą miejsca zamieszkania czy długimi podróżami. Jednak czynnikiem aktywującym mogą być również przewlekłe infekcje oraz zmiany nawyków żywieniowych. Możliwe jest również, że celiakia może być widoczna nawet po 60 roku życia.
Dieta w leczeniu choroby
Jeśli celiakia została zdiagnozowana już u niemowlęcia, lekarz zazwyczaj zaleca podawanie specjalnego preparatu, który łagodzi skutki rezygnacji z produktów zbożowych. W innych przypadkach podstawą leczenia jest stosowanie diety bezglutenowej, przy czym należy liczyć się z tym, że będzie ona kontynuowana do końca życia. Nie należy zapominać, że każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie, dlatego nie zaleca się modyfikacji diety bez konsultacji z lekarzem. Już pierwsze tygodnie stosowania diety z wykluczeniem glutenu prowadzą do złagodzenia objawów typowych dla celiakii. Konieczne staje się wyeliminowanie produktów zawierających pszenicę, żyto, owies i jęczmień. Oczywiście nie należy zapominać, że nie wszystkie produkty określane jako bezglutenowe są takimi w rzeczywistości, gdyż gluten jest często dodawany w celach technologicznych.
Karolina